اقتصاد روسیه درحال رشد است یا سقوط؟
اقدامات روسیه پس از آغاز جنگ اوکراین در واکنش به تحریمهای غرب و توقف انتشار دادههای رسمی اقتصادی در حوزههای کلیدی پیشبینی اینکه آیا اقتصاد این کشور درحال گسترش یا انقباض است را دشوار کرده است.
بزرگترین پیشبینیکنندگان اقتصادی جهان از توافق برسر وضعیت اقتصاد روسیه درماندهاند و هیچ ایدهای ندارند که آیا این اقتصاد درحال رشد است یا درحال انقباض؟ بلاتکلیفی دوران جنگ و ابهام دادههای رسمی دولت روسیه، درحالی که مسکو انتشار بعضی از دادههای اقتصادی خود را کمی پس از آغاز جنگ اوکراین متوقف کرد، پیشبینی وضعیت اقتصاد این کشور را به کاری بسیار دشوار و گیجکننده تبدیل کرده است. بعضی از بانکها و سازمانهای جهانی انتظار دارند روسیه در سال جاری با رشد اقتصادی مواجه شود، درحالی که دیگر کارشناسان انتظار دارند پیش از اینکه اقتصاد روسیه بهبود بیابد، دورانی از رکود و انقباض در انتظارش باشد.
هفت پیشبینی کننده بزرگ اقتصاد جهان تولید ناخالص داخلی روسیه برای سال 2023 را اینگونه پیشبینی کردهاند:
جی.پی مورگان: 1 درصد رشد
صندوق بینالمللی پول: 0.7 درصد رشد
بانک جهانی: 0.2 درصد رشد منفی
مورگان استنلی: 0.6 درصد رشد منفی
بانک روسیه: 1.1 درصد رشد منفی
گلدمن ساکس: 1.3 درصد رشد منفی
سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی: 2.5 درصد رشد منفی
پیشبینیهای متناقض برای وضعیت اقتصاد روسیه در سال 2023 پس از آن انجام گرفتهاند که روسیه سال گذشته توانست تحلیلگران اقتصادی را شگفتزده کند. کمی پس از آنکه روسیه به اوکراین حمله کرد، عدهای از مفسران اعلام کردند این کشور با انقباض اقتصادی 15 درصدی مواجه خواهد شد؛ اما صندوق بینالمللی پول در همین دوره کاهش نرخ تولید ناخالص داخلی روسیه را تنها 2 درصد اعلام کرد.
اکنون جیپی مورگان و صندوق بینالمللی پول رشد اقتصاد روسیه را مثبت پیشبینی کردهاند. پیر اولیویه گورینچاس اقتصاددان ارشد صندوق بینالمللی پول معتقد است که روسیه با اتخاذ تدابیر مالی قدرتمند توانستهاند اقتصاد خود را به جلو حرکت دهد. به گفته او درآمدهای صادراتی روسیه هم با انعطافپذیری بالا توانستهاند خود را حفظ کنند زیرا پس از ممنوعیت واردات توسط کشورهای غربی، روسیه توانست خریداران جدید برای خود دست و پا کند. جی پی مورگان هم با اتکا به رشد تولید ناخالص داخلی وضعیت رشد اقتصاد روسیه را مثبت ارزیابی کرده است.
میخائیل مامونوف اقتصاددان روس نسبت به استفاده از تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار سنجش اقتصاد کشوری درگیر جنگ، به ویژه برای کشوری مانند روسیه که احتمال نادرست بودن دادههای رسمی در آن بسیار بالاست، هشدار داده است. او کاهش شدید میزان تقاضا و خرج کردن مردم در بخش خردهفروشی را به عنوان مدرکی برای انقباض قابل توجه اقتصاد روسیه اعلام کرد. اقتصاددانی مستقل به نام الکسی بایر هم به تازگی اعلام کرده است که ناظران نباید چندان به دادههای رسمی که توسط مسکو منتشر میشود اتکا کنند، زیرا احتمال دستکاری شدن در این دادهها وجود دارد. تا پیش از آغاز جنگ، بیشتر اقتصاددانان به دادههای رسمی روسیه اعتماد کامل داشتند، اما با آغاز جنگ، این روند وارونه شد. در این شرایط و در غیاب بعضی از دادههای اقتصادی متعارف، اقتصاددانان مجبور شدهاند با تکیه بر شاخصهایی مانند میزان فروش و قیمت نفت، تجارت و کسری بودجه دولت مدلهای پیشبینی جدیدی ارائه دهند که این مدلها، وضعیت اقتصاد روسیه را ناخوشایند نشان میدهند.
بانک مرکزی فنلاند به تازگی اعلام کرده است که روسیه درحال «صنعتیشدن معکوس» است، زیرا هزینههای جنگ این کشور را وادار کرده تا از سرمایهگذاری در فناوری عقبنشینی کند. به گفته مشاور ارشد این بانک، روسیه به شکل اجتنابناپذیری در مسیر کاهش رشد اقتصادی و ابهام آینده اقتصادی به دام افتاده است. احتمال اینکه روسیه در طولانیمدت و با ادامه یافتن جنگ اوکراین با موانع اقتصادی شدیدتری مواجه شود زیاد است.
کنستانتینا سونین اقتصاددان روز یکشنبه به خبرگزاری روسی نوایا گازتا گفت که تولید ناخالص داخلی روسیه به جای رشد 4 درصدی که پیشبینی شده بود، 3 درصد منقبض شده است. به گفته او حکومت کنونی روسیه ممکن است مسیر شوروی سابق را در پیش گرفته و به سرعت به سوی فروپاشی کامل اقتصادی حرکت کند. از نظر این اقتصاددان فروپاشی از اکنون آغاز شده است، زیرا کرملین در سه ماه اول سال 2023 میلادی از کسر بودجه 29 میلیارد دلاری دولت خبر داد، کسری بودجهای که ناشی از کاهش درآمد از محل فروش انرژی بوده است.
منبع: اناق ایران آنلاین