منزلت تحصیلات عالیه و آوردۀ اقـتــصــادی
دکتر سید مهدی حسینی، دکتری علوم سیاسی از دانشگاه تهران:
بـدنبال سقوط رژیم پادشاهی در ایـران؛ و وارد شـدن خدشۀ غیرقابل باور بر دکتـرین ژاندارمـی منطقـۀ خلیج فـارس، تلاش‌های فـراوانی از سـوی دولت‌هـای ایـن منطقـه، بـرای پـر کـردن خـلاء نـاشـی از سقـوط رژیم پهلوی صورت گرفت. مهمترین نمـود این کوشش‌ها تهاجم نیروهای عراقی به خاک ایران بود.
یکی از پیامدهای ورود کشور ایران به این برهـۀ بسیار مهم و حاد از تـاریخ سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی؛ تجلّی یک نوع بی‌نظیـر از همرفتـاری همدلانه و بـاورهای مذهبی بسیار نیرومند و ارزش‌های اخلاقی منحصر به فرد بود؛ که بر تمام ابعاد زندگی سایه گسترد! از جمله مهمترین پیامدهای آن هجوم؛ تأثیر معنا دار بر نگرش اقتصاد سیاسی- فرهنگیِ جامعـه است که تحلیل‌گران بسیاری به آن پرداخته اند.
هدف و انگیزۀ نوشتار حاضر؛ نگاهـی نو به شرایط حضور فرهنگی و آوردۀ اقتصادی! از سوی برخی از ” رنج کشان خصوصی مصیبت عمومی جنگ تحمیلی” است. بـرخی از مصادیق واژۀ پر پندار “جانباز” که دارای قدرت تصوری توصیف ناپذیر! است؛ علی رغم نائـل شدن به بالاتریـن رتبه‌های علمی؛ در پیچ وخم بروکراسی و مشکلات حل شدنی! سرگردان هستند.
این سرگردانی حداقل دو دلیـل دارد: -1 تصور قالبی -2 نامناسب سازی! منظور از تصـور قالبی؛
تعمیـم یک ویژگی به تمـام اعضای یک گروه (از سوی برخی متصدیان امور) است. در این نوشتار؛ تأکید بر توانمندی علمیِ بعضی ازجانبازان هفتاد درصد است که بر صندلـی چرخدار تکیـه زده و شاهد بازی بزرگان اند. به عنـوان مثال: برخـی از این دوستـان، همراه با گذران زندگی روزمره در کنار دارو و درمان؛ امّا با تبدیل مشکل به مسئله و غلبه بر آن؛ موفّق به راه‌یابی به مقاطع بالا و تحصیـلات تکمیلی شده اند و با تدابیر اندیشیده شده و امکان حضور در رشته های تحصیلی مختلف به اخذ بالاترین مدارک از دانشگاه‌های معتبر از جمله دانشگاه تهران نائل گشته اند.
مـع الاسف؛ به عنـوان مثال بایـد بدلیـل نامناسب بودن خدمات شهری و وجود موانع فیزیکی چون پله و … برای حضور در محل تدریس حتی در دبیرستان‌های شهر تهران؛ ساعت‌ها وقت برای توجیه بعضی از تصمیم گیران صرف کنند …
اشـاره به این مشکـل و تأکیـد بر ضـرورت چاره‌جویی؛ از این رو حـائز اهمیت است که این شیـوۀ حضور و ایفـای نقش شهرونـدی و مشـارکت در ارتقاء علمی نسل نوظهور؛ مـوجب ایجـاد حس خـود ارزشمنـدی در شـخـص جـانبـاز و اطـمینـان خـاطـر در ابـواب جمـعـی او (هـمسـر و فـرزنـدان) و صـد البـتـه آوردۀ متنـاسب اقتـصـادی! می‌شود. بنابر نتایج تحقیقات کیفی؛ تأثیر معنادار این حضـور بر ایجـاد تحول در اندیشه و امیـد و انگیزه در نسل نوظهور جامعۀ ایران اسلامی نیز محاسبه نشدنی است.
البتـه شایستـۀ ذکـر است که علـی رغـم قـوانیـن کـارشنـاسـی شـدۀ مـوجـود و بـر‌طرف شدن بسیـاری از موانـع و امکان مشـارکـت هـرچـه فعـال‌تـر اجتمـاعـی اعضـاء جامعۀ هـدف؛ امّا بعضـی از مـوانع فیزیکـی! فرصـت درخشش تحـصیلـی را تحت الشعاع قرار می دهد.
هرگاه یک جانباز ویلچری موفق به دفاع رسالۀ دکتری با نمرۀ 19/58 با استانداردهای دانشگاه تهران شد؛ یعنـی اینکه پیروزی عـزم و ارادۀ انسان در غلبه بر موانع را به نمایش گذاشته است.
پر واضح است برای چنین افردی نیز؛ امکان ارائه یافته‌ها یک نیاز ضروری است! … به قول معروف در مقابل طوفان برخی دیوار می سازند؛ بعضی نیز با درایت و تدبیر آسیاب بادی درست می کنند!
در اولین نوشتار برای نشریۀ وزین گنجینۀ سما؛ از اظهارنظر بیشتر خودداری می کنم. امّا آمادگی برای طرح نظریِ برخی مسائل مرتبط با « منزلت تحصیلات عالیه و آوردۀ اقتصادی» و ارائه راهکار کاربردی و ترسیم جایگاه جامعۀ هدف از حیث جامعه شناسی، سیاسی و مسائل فنّی تر! را اعلام می دارم. چرا که، به قول پاسکال: قلب، قوانینی دارد که عقل از درک آن ناتوان است! بنابراین نباید امور مهم را قربانی برخی ندانم کاری‌ها و پیچ و خم بروکراسی نمود.
بدیهی است که در هر جامعۀ به سامان؛ همه برای رشد و پویایی امر سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع احساس مسئولیت می کنند؛ دقیقاً به همین دلیل؛ هر “جانبـاز به مثابه یک مؤسسـۀ فرهنگی سیار!” نقشی هرچه تأثیـرگذارتر می تواند ایفا کند.
