نقـش بانوان در تجـارت جهانی

سپیده باهران، فعال در امور تجارت بین الملل:

در جهان امروز، مشارکت بانوان در فعالیت‌های اقتصادی و تجاری به عنوان یکی از شاخص-‌های مهم توسعه پـایدار و عـدالت اجتماعی شناخته می‌شود. نقش بانوان در اقتصاد نه تنها به افزایش تولید ناخالص داخلی کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبتی بر رفاه خانوارها، کاهش فقر و تقویت بنیان‌های اجتماعی دارد. با این‌حال، بسیـاری از بـانوان در سـراسـر جـهـان با محدودیت‌های اجتماعی، فرهنگی و رفتاری متعددی مواجه هستند که مانع از دستیابی به ظرفیت‌های کامل آن‌ها در عرصه‌های تجاری و اقتصـادی می‌شود.

ایـن محدودیت‌ها که اغلب ریشه در باورهای سنتی و ساختارهای اجتماعی دارند، می توانند به شکل‌های مختلفی ظهور پیدا کنند و تأثیرات منفی گسترده‌ای بر مشارکت بانوان در تجارت داشته باشند.

-1 محدودیت‌های اجتماعی

* تعصبات جنسیتی تعصبـات جنسیتی یکی از مهـم‌ترین مـوانع اجتماعی است که زنان را از ورود و مشارکت فعال در تجارت باز می‌دارد. در بسیاری از جوامع، نقش بـانوان به خانه‌داری و مراقبت از خانواده محدود می‌شود و فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بیشتر به عنوان حوزه‌های مردانه شناخته می‌شوند. این تعصبات می‌تواند باعث شود که زنان به دلیل جنسیت خـود مورد تبعیض قرار گیرند و فرصت‌های شغلی و تجاری کمتری برای آنها فراهم شود.

* فشارهای خانوادگی انتظارات خـانوادگـی و نقـش‌هـای سنتـی نیز می‌تـواند بـانوان را از پیگیری اهداف تجـاری و حرفه‌ای باز دارد. در بسیاری از خانواده‌ها، بانوان مسئولیت‌های سنگینی در قبال مراقبت از کودکان، سالمندان و انجام کارهای خانه دارند که زمان و انرژی کمتری برای آن‌ها باقی می‌گذارد تا بتوانند به فعالیت‌های تجاری بپردازند. این فشارهای خانوادگی اغلب باعث می‌شود که بانوان نتوانند به طور کامل به پتانسیل‌های خود در زمینه‌های تجاری و اقتصادی دست یابند.

* عدم دسترسی به شبکه‌های تجاری یکی دیگر از محدودیت‌های اجتماعی که بانوان با آن مواجه هستند، عدم دسترسی به شبکه‌های حرفه‌ای و تجاری است. این شبکه‌ها می‌توانند فرصت‌های شغلی و منابع مالی مهمی را برای افراد فراهم کنند. با این حال، بانوان به دلیل محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی اغلب به این شبکه‌ها دسترسی کمتری دارند و از مزایای آن‌ها بهره‌مند نمی‌شوند. این مسئله می‌تواند باعث شود که بانوان نتوانند به راحتی به منـابع مالی و فرصت‌های تجـاری دست یابند و در نتیجه، مشارکت آنها در تجارت محدود شود.

2. محدودیت‌های فرهنگی

* نقش‌های سنتی جنسیتی در بسیـاری از فـرهنگ‌ها، نقـش‌های سنتی جنسیتی که مردان را به عنوان نان‌آوران اصلی و بانوان را به عنوان مراقبان خانه تعریف می‌کند، همچنان قوی است. ایـن نقش‌هـا می‌تـوانند مـانع از مشـارکت فعـال بـانـوان در فعـالیت‌های اقتصادی و تجـاری شوند. به عنوان مثال، در برخی فرهنگ‌ها، انتظار می‌رود که بانوان بیشتر وقت خود را به مراقبت از خانواده و انجام کارهای خانه اختصاص دهند و این مسئله باعث می‌شود که آن‌ها فرصت کمتری برای ورود به عرصه‌های تجاری داشته باشند.

* تصورات منفی تصورات منفی نسبت به بانوان که در عرصه‌های تجاری فعال هستند نیز می‌تواند یکی از موانع فرهنگی مهم باشد. در برخی فرهنگ‌ها، بانوان موفق و مستقل که در تجارت فعال هستند، ممکن است با نگاه‌های منفی و انتقادی مواجه شوند. این تصورات منفی می‌تواند زنان را از پیگیری اهداف تجـاری خود باز دارد و بـاعث شـود که آنها از ترس مواجهه با انتقادات اجتماعی، از ورود به عرصه‌های تجاری خودداری کنند.

* آموزش و پرورش دسترسـی محـدود به آمـوزش و پـرورش در بسیاری از جوامع نیز یکـی از محدودیت‌های فرهنگی است که می‌تواند مانع از مشارکت بانوان در تجارت شود. بانوان در بسیاری از مناطق جهان به دلیل نابرابری‌های جنسیتـی و فرهنگـی، دسترسی کمتری به آموزش و پرورش دارند و این مسئله باعث می‌شود که آنها از مهارت‌های لازم برای مشارکت در تجارت برخوردار نباشند. نبود آموزش‌های مناسب و کافی در زمینه‌های تجاری و اقتصادی می‌تواند یکی از دلایل اصلی عدم مشارکت فعال بانوان در این حوزه‌ها باشد.

3. محدودیت‌های رفتاری

* اعتماد به نفس پایین اعتماد به نفس پایین یکی از مهم‌ترین موانع رفتـاری است که می‌تواند بانوان را از ورود به عرصه‌های تجاری باز دارد. بسیاری از بانوان به دلیل عدم حمایت اجتماعی، فرهنگی و مواجهه با تعصبات جنسیتی، از اعتـمـادبنفـس لازم برای پیگیـری اهـداف تجـاری خود برخوردار نیستند.

* نقش‌های چندگانه بانوان اغلب مسئولیت‌های چندگانه‌ای مانند مراقبت از خانواده و خانه‌داری دارند که می‌تواند مانع از تمرکز و تلاش کافی آن‌ها برای پیگیری فعالیت‌های تجاری شود. این نقش‌های چندگانه باعث می‌شود که بانوان زمان و انرژی کمتری برای ورود به عرصه‌های تجاری داشته باشند.

* ترس از شکست ترس از شکست و مواجهه با عدم موفقیت نیز یکی از موانع رفتـاری مهم است که مـی‌تواند بانوان را از ورود به دنیای تجارت باز دارد. بسیاری از بانوان به دلیل فشارهای اجتماعی و فرهنگی، از ترس مواجهه با شکست و انتقادات اجتماعی، از پیگیری اهداف تجاری خود صرف‌نظر می‌کنند.

-5 محدودیت‌های تکنولوژیکی

* فاصله دیجیتالی فاصله دیجیتالی یکی دیگر از موانع مهمی است که می‌تواند مانع از مشارکت بانوان در تجارت شود. عـدم دسترسـی به فناوری‌های اطلاعـاتی و ارتباطی، مانند اینترنت و تلفن‌های هوشمند، می‌تواند بانوان را از فرصت‌های تجاری آنلاین و دیگر زمینه‌های تجاری محروم کند. این مسئله بـه ویژه در منـاطق روستـایی و کشورهـای در حـال توسعـه بیشتـر به چشـم می‌خورد، جـایی که زیرساخت‌های فناوری به اندازه کافی توسعه نیافته است.

* آموزش ناکافی در زمینه فناوری بسیـاری از بـانوان به دلیل کمبـود آمـوزش و مهارت‌های دیجیتال نمـی‌توانند از فرصت‌های تجاری آنلاین بهره‌مند شوند. عـدم دسترسی بـه آموزش‌های منـاسب در زمینه فناوری می‌تواند یکی از موانع مهم برای مشارکت بانوان در تجارت الکترونیک و دیگر زمینه‌های تجاری مبتنی بر فناوری باشد.