زندانیـان پنهـان، بررسی حباب فیلتر در عصر دیجیتال

حمیده مولائی، مدیرمسئول:

مقدمه

اصطلاح حباب فیلتر1 توسط روزنامه‌نگار فعال، الی‌پاریزر2 در سال 2011 در کتاب خود به نام حباب فیلتر ابـداع شد و در سخنرانی TED خود در سال 2011 به طور گسترده ای شناخته شد. خدمـات اینترنتی تـا حدزیـادی نسبت بـه قبل، اطلاعات را برای کاربر خاص با استفاده از الگوریتم‌های مبتنی بر رفتارهای گذشته شخصی‌سازی می‌کند.(Eli Pariser, 2011) به طور خاص، اینترنت به چیزهایی که به نظر می‌رسـد دوست دارید نگاه می‌کند و سعـی می‌کنـد آنها را تعمیـم دهد. آنها موتورهای پیش‌بینی هستند که دائماً نظریه‌ای را ایجاد و اصلاح می‌کنند درباره اینکه شما چه کسی هستید و در آینـده چه خواهیـد کرد و چـه می‌خواهیـد؟ این موتورهـا با هم یک جهـان منحصر به فرد از اطلاعات را برای هر یک از ما ایجاد می کنند، چیزی که من آن را حباب فیلتر می نامم. (Eli Pariser, 2011:9)

پایگاه خبری سما

شما روی یک پیوندی که نشان دهنده علاقه شما به آن موضوع است کلیک می‌کنید، در اینجـاست که موضـوع را بـرای شمـا آغـاز می‌کند و احتمالاً در آینده مقالاتی در مورد آن موضوع خواهید دید. در واقع شما در یک حلقه به دام می افتید، و اگر هویت شما به اشتباه ارائه شود، الگوهای عجیب و غریب شروع به ظهور می کنند، مانند طنین صدا از یک تقویت کننده (Eli Pariser, 2011:125) حباب فیلتـر به شرایطی اشاره دارد که در آن کاربران اینترنتی تنها خود را در انحصار اطلاعـاتـی قـرار می‌دهنـد که بـا نظرات و باورهایشان همخوانی دارد و بمثابه یک زندانی پنهـان مـی‌مانند کـه فقط در بنـد اطلاعـات گزینشـی خـود هستنـد و از دریـافت دیگـر اطلاعات، خود را محروم می‌سازند. این پدیده به وسیله الگوریتم‌های شخصی‌سازی محتوا، که در موتورهای جستجو و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به کار می‌رود، ایجاد می‌شود.

اثرات مثبت حباب فیلتر

یکی از اصلی‌ترین مزایای آن، شخصی‌سازی تـجـربـه کاربـری اسـت. الگـوریـتـم‌هـای شخصی‌سـازی به کاربـران کمک مـی‌کنند تا محتـوای مـرتبط‌تـر و جـذاب‌تـری را که بـا علاقه‌ها و نیازهایشان همخوانی دارد، مشاهده کنند. این امر می‌تواند تجربه کاربری را بهبود بخشد و رضایت کاربران را افزایش دهد. دوم، ارائـه محتـوای شخصی‌سازی‌شـده است که می‌تواند بـاعث افزایش تعامـل و ماندگاری کاربران در پلتفرم‌های مختلف شود و به کاهش حجم اطلاعات بی‌ربط کمک می‌کند. در دنیـای امـروز، حجـم عظیمـی از اطلاعات در دستـرس است و فیـلتـرکردن اطلاعـات غیـرمرتبط می‌تـواند به کاربـران کمک کند تا زمان کمتـری را صرف جستجـو و پردازش اطلاعات غیرضروری کنند.

چالش های حباب فیلتر

بزرگترین چالش، کاهش تنـوع اطلاعاتی است. کاربران تنها با اطلاعاتی مواجه می‌شوند که با نظراتشان همخوانی دارد. دوم اینکه کاربران با مشاهده مداوم محتوایی که باورهایشان را تأیید می‌کند، اعتماد بیشتری به باورها پیدا می‌کنند وکمتر به، چالش کشیدن آنها می‌پردازند. همچنین منجر به قطبی‌شدن اجتماعی می‌شود. افراد در گروه‌های مجزایی قرار می‌گیـرند که هر کدام در حباب اطلاعاتی خود محصور شده‌اند و کمتر به تعامل با گروه‌های دیگر می‌پردازند. این امر می‌تـواند به افـزایش تنش‌ها و درگیری‌های اجتماعی منجر شود. یکی دیگر از پیامدهای مهم حباب فیلتر، تأثیر منفی آن بر فرآینـدهای سیاسی است. اطلاعات گزینشی می‌تواند انتخاب‌ها و تصمیمات سیاسی مـردم را تحـت تأثیر قرار دهـد و منجر به نتایج غیرمنصفانه و غیرواقعی در انتخابات ‌شود.

راهکارهای مقابله با حباب فیلتر

*آگاهی‌بخشی به کاربران درباره وجود حباب فیلتر، یعنی کاربران باید بدانند که الگوریتم‌های شخصی‌سازی چگونه کار می‌کنند و بر تجربیات اطلاعاتی آنها تأثیر می‌گذارند.

*تنظیمـات حریـم خصوصـی و شخصـی‌سازی در پـلتفرم‌های مختلف را می‌توان بـه گونه‌ای تنظیـم کرد کـه داده‌هـای کمتـری جمـع‌آوری شود و محتوای پیشنهادی تنوع بیشتری داشته باشد.

* ابزارها و افزونه‌های مرورگر که به کاربران کمک می‌کنند تا از حباب فیلتر خارج شوند، می‌توانند مفید باشند. این ابزارها می‌توانند محتوای متنوعی را از منابع مختلف به کاربران نمایش دهند.

* تشویق کاربران بـه شرکت در شبکه‌های اجتمـاعی و تعامل با افراد بـا دیدگاه‌های متفـاوت می‌تواند به کاهش اثرات حباب فیلتر کمک کند.

آینده حباب فیلتر

آینده حباب فیلتر به میزان زیادی به پیشرفت‌های تکنولوژیکی و نحوه مدیریت و تنظیم الگوریتم‌های شخصی‌سازی بستگی دارد. با توجـه به پیشـرفت‌های مـداوم در فنـاوری، هوش مصنوعی و یادگیـری ماشیـن، الگوریتم‌هـای شخصی‌سـازی محتـوا نیز به طـور مـداوم بهبـود می‌یابنـد. این پیشـرفت‌هـا می‌تـوانند دقت پیش‌بینـی‌ها را افزایـش داده و تجربه کاربـری را بهبـود بخشند. با این حال، این نیـز می‌تواند منجر به تقـویت بیشتر حباب‌های اطلاعاتی شود، زیرا الگوریتم‌ها به طور فزاینده‌ای قادر خواهند بود محتوای دقیقی را که با علاقه‌ها و باورهای کاربر همخوانی دارد، ارائه دهند. همچنین تکنولوژی‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی می‌توانند ابعاد جدیدی از حباب فیلتر را ایجاد کنند.

با فـراهم‌کردن تجربـه‌های شدیـداً شخصی‌سـازی‌شده، این تکنولوژی‌ها ممکن است کاربران را بیشتر در حباب‌های اطلاعاتی غرق کنند. پس با آگاهی‌بخشی و آموزش کاربران، توسعه الگوریتم‌های متعادل‌تر، و استفاده از ابزارهای جایگزین، می‌توان اثرات منفی حباب فیلتر را کاهش داد و از فرصت‌های جدید برای افزایش تنوع اطلاعاتی و تعاملات اجتماعی بهره‌مند شد.

نتیجه گیری

نظریه حباب فیلتر به ما یادآوری می‌کند که اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، به دلیل الگوریتم‌های شخصی‌سازی، می‌توانند تجربیات اطلاعاتی ما را محدود کنند. برای مقابله با این پدیده، نیاز به آگاهی‌بخشی، جستجوی فعالانه اطلاعات، تنظیمات حریم خصوصی مناسب و استفاده از ابزارهای جایگزین داریم تا بتوانیم از تنـوع اطلاعاتی و دیـدگاه‌های مختلف بهره‌منـد شویم و جـامعه‌ای بازتـر و متفاهم‌تر داشته باشیم.

هلدینگ بین المللی سما