مـکـران، تـوسـعـه ای امنیت ساز می‌خواهد
حسن میرشکار جامعه شناس اقتصادی و توسعه استاد دانشگاه:
خرده فرهنگ محلی ومشارکت بومی و تاثیر آن در توسعه
تحولات اخیر در استـان سیستـان و بلوچستان بویژه در محدوده مکـران و بندر چابهـار بـاعث شـد نگـاه جدی‌تری بـر توسعـه بر محورایجاد امنیت پایدار با محور و پیش زمینه توسعـه پایدار بپردازیم. برنامه‌های توسعـه‌ای بدون توجه به جوامـع محلی توهمی بیش نیست. جوامـع محلی و آداب و رسومشان، شعـائر، شیوه‌هـای معیشتی قواعد مذهبی برخلاف پـارادایم‌های قبلی توسعه، مانع توسعه نیستند.
“توسعـه فقط رشـد و سرمایه‌گـذاری کلان اقتصـادی نیـست، بلکه مقوله ای است بس مهم که جـز از طریق شرکت دادن مردم در امور صورت نمی گیرد”. احساس تبعیض مذهبی، سیاسی، اداری، اقتصادی و حتی هویتی و منزلتی در جامعه بلوچ وجود دارد.
هر چنـد در دو دهه اخیـر در برخـی از این مـوارد اقداماتی نیـز صـورت گرفته از جملـه طـرح هـای محـرومیـت زدایـی سپـاه، واگـذاری مسئولیت‌های اداری بـه افـراد بـومی و حتی سپردن مسئـولیت منطقـه آزاد تجاری به افـراد بـومی منطقه تحقـق یافته، ولی این احساس تبعیض کماکان وجـود داشتـه و پس از اتفاقـات و نـاآرامی‌هـای سـال گذشتـه در استـان تشدیدتـر نیز شده است.
در حوزه اقتصادی و طرح‌های توسعه‌ای این احساس در جامعه محلـی تداعی می‌شود که در طرح‌هـای توسعه‌ای نادیده گرفتـه شده ونسبت به برهم خوردن توازن جمعیتی قومی و مذهبـی در جنـوب استان حاشیـه نگرانی دارد. انتقـال جمعیـت بـه سواحل مستعـد جنـوب کشور، یکی از بـرنامه‌های کلان نظام است و در برنامه هفتم توسعـه، برای اسکان %7 جمعیـت کشـور (حـدود 6 میلیون نفر) در سواحل جنـوب و جنوب‌شرقی کشور هدف‌گذاری شده است.
ایجـاد شهـرهای ساحـلی تیـس و مکـران در استـان سیستان و بلوچستان به جهت خروج مردم مکران از چرخه فقـر و بیکـاری و بـه سـود جامعـه محلـی هـدف‌گذاری گردیده است. برهم‌خوردن تعمـدی توازن جمعیتی قومی با برنامه کلان فوق، طرح تقسیم استان، انتقال صنایع آب بری مثل فولاد و مخرب محیط زیست چـون پتروشیمی احساس و نگرانی‌هایـی است که بـاعث شـده جامعه بومی بـه طـرح‌هـای توسعـه‌ای بـه دیـده شک نگاه کند.
تداوم این طرز نگاه‌ها و عدم توضیح و تشریح صریح برنامه‌های توسعه‌ای به افکـار و حوزه عمومـی در منطقه و وجود احساس تبعیض، چالشه‌ای توسعه‌ای و در کنار آن توسعه ای با عدم مشارکت مردمی ایجاد خواهد کرد و حتی فراتر از آن راه را برای سوءاستفاده جریان‌های رادیکال و تروریست باز می‌کند.
سنت‌مـدارا و مـردم‌داری و ریش‌سفیـدی از دیـرباز از مهمتـرین اغنای فرهنگـی استان بوده و هست و در چند دهـه اخیر به دلایلی همچـون بنیادگرایـی مذهبـی وخشـونت‌هـای دهه هشتـاد، دچـار اخلال گردیـده که بـاعث بـرهم‌خـوردن تـوازن بیـن قـومیت‌هـای مختلف استـان شده است که باید با گفتـو و اعتماد سازی وکنش گـری مطالبه‌گرانـه بتوانیـم عبـوری سـالم به سـوی سنت مـدارای پیشین برداریم.
انتقـال بـی‌پرده انتـظارات صـادقانـه جـوامـع محلـی و اخیـراً قدرت مذهبـی و کسـب دیدگـاه هـای واقـع بینـانـه و از مـوضعـی مستقـل با حضور روشنفکران و سران طوایف و افراد با نفوذ مذهبی به دلیل بافت سنتی مذهبـی مـردم استـان و اساتیـد و نخبگان دانشگاهـی و تـرتیب دادن گفتگـوهای مـدام درسطـح بالا و حضور نیروهای امنیتی درچنین گفتگوهایـی می‌تواند بستر توسعـه را هموارتـر و از چالـش‌های پیـش رو عبور کند.
