تـوسعـه گـردشگـری مکران مستلزم احترام بـه فـرهنـگ هـاست

حسن میرشکار، جامعه شناس اقتصادی و توسعه استاد دانشگاه:

بر اساس تعریف سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در بیست‌ و دومین اجلاس خود در سال 2017، گردشگری فرهنگی یا Cultural Tourism نـوعی فعالیت گردشگری است که در آن انگیزه اصلی بازدید‌کننده کشف، یادگیری، تجربه و مصرف جاذبه‌ها یا محصولات فرهنگی ملموس و ناملمـوس در مقاصد گردشگری است و می توان گفت از ملزومات توسعه پایدار حفاظت و ارتقاء منابع غنی فرهنگ‌هاست .

بخش وسیعـی از مکران در جنـوب استان سیستـان و بلوچستـان قرار دارد و برخلاف تصـور بـرخـی از افـراد، گستـره وسیعـی از دیدنـی‌ها و جاذبه‌های گردشگـری را در خـود جا داده‌اند. ایـن منطقـه با داشتـن سـواحـل صخـره‌ای، ماسه ای و مرجانی بی نظیر، همچنین موقعیت عالی برای بازی‌های آبی و ساحلی و از همه مهمتر آثار تاریخی و باستانی در کنار دریا، یکی از فرصت‌های مناسب برای توسعه گردشگری است. مردم بلـوچ با گستره جمعیتی وسیعـی بومی منطقه مکران هستند، مردمانی بردبار، صبور، سخت‌کوش، وطن پرست ،مهربان و مهمان‌نواز و صاحب یکی از قدیمی‌ترین فرهنگ‌های جهان هستند.

در سال‌های اخیر با تبلیغات رسانـه ای و رفع برخی از احساس نامنی به وجود آمده در حافظه تاریخی مردم از استان سیستان و بلوچستان شاهد رشد روز افـزون گردشگـران به منطقه مکران هستیم. احترام به خرده فرهنگ‌های هر منطقه از کشور بـا تنـوع فـرهنگـی نسبتـاً زیـاد نیـازمنـد فـرهنگ سازی با عنـوان گردشگری مسئولانه است و لازم و شـایستـه اسـت گردشگـری مسئولانه را در سفرهایمان به مناطق دارای فرهنگ های خاص رعایت کنیم.

بلوچ های ساکن در منطقه دارای مذهب سنی حـنفـی و دارای فـرهنـگ و آداب و رســوم خـاصی هستند و محتـرم شمردن فرهنگ‌ها عـامـل مهمـی در رشـد شخصیـت گردشگـر است. عدم احتـرام به باورهای مردم بـاعث رنجیده خاطر شدن مردم بومی منطقه می‌شود. چندی پیش به واسطه حضور متعدد و قابل توجـه گردشگـر در منطقـه درک از تـوابع شهرستان زرآباد مکران و عدم توجه به آداب و رسوم و هویت مذهبی و بومی منطقه باعث جریحـه دار شـدن احسـاسات مـردم بـومـی منطقـه و در نتیجـه قطع تک درخـت مشهـور درک شد.

مردم بومی رفتـارها و سبک زندگی متفاوت گردشگران را به عنوان فرهنگ و سبک زندگی و هـویت بیگانـه با فـرهنگ مـی شناسنـد و عکس العمل‌های نظیر آنچه در درک رخ داد به وجود خواهد آمد.

بنابراین شایسته است قبل از سفـر تحقیق کنیم و درباره مقصد گردشگـری به خصوص مناطق ناشناخته و بکر بیشتر بیاموزیم و با احترام به فرهنگ و رسوم و سنت‌های در هر منطقه از خـود گردشگری مسئولانه ای را به نمایش بگذاریم. یکی دیگر از راه‌های گردشگری مسئولانه خودداری از انجام کارهایی است که افراد بومی شما را از انجامش منع می کنند.

به عنوان مثال آبان ماه امسـال مردم بومی منطقه به چند خودرو سنگ نورد آسیب وارد کردند و پس از بررسی مشخص شد آن کوه برایشان مقدس بوده و دوست ندارند کسی از آن بالا برود. عدم رعایت این عوامل و خواسته بومیان منطقه باعث می شود دیگر کسی را به منطقه خود راه نـدهند و اشتبـاه بزرگتـر آن است چیستی این رسم و رسومات را زیر سئوال ببریم. بنابریان سعی کنیم با محترم شمردن فرهنگ جامعه محلی مکران به حفظ این ذخایر بکر و فرهنگ و فولکلور بلوچ کمک کنیم.