نگاهی به مشکلات افراد معلول در جامعه
فهیمـه رحیمـی کارشناس امور توانبخشی:
معلولیت عارضه‌ای طبیعی و اجتماعی در جهان است به گونـه‌ای که بر طبق بـرآورد سازمـان بهـداشت جهانـی 10 درصد از جمعیت جهـان را معلـولان جسمی، ذهنی ، روانـی و اجتماعی تشکیل می‌دهند.
معلولیت پـدیده ای است جهـانی که در طـول تـاریـخ و در همـه جـوامـع مـطـرح بـوده و عارضه‌ای طبیعی و اجتمـاعی در جهـان است که طبـق بـرآورد سازمـان بهـداشت جهـانی 10 درصد از جمعیت جهان را معلولین جسمی، ذهنی ، روانی و اجتماعی تشکیل می‌دهند. بـه طور معمـول اولین مواجهه با معلـولیت در خانواده صورت می‌پذیرد و واکنش‌های متفاوت والـدیـن و اعضـای خانـواده یکـی از تعییـن کننده های اصلی در وضعیت فرد برای آینده خواهد بود. بدیهی است پیامدهای حضـور فرد معلول در خانواده و جامعه از جنبه‌های مختلفی مانند عاطفی اجتماعی و اقتصادی قابل تأمل است.
دنیا در حـال حاضر بـه سرعت در تغییـر بوده و جوامع نیز دگرگون می‌شونـد در این میان، افـراد معلـول بیـش از دیگـران از تـأثیـرات بحران‌ها و چالش‌های محیطی آسیب می بینند و نباید این شرایط ادامه پیدا کند و باید افراد دارای معـلولیـت در سیـاست گـذاری هـا و تصمیم‌گیری ها مشارکت داده شود.
عدم مناسب سازی در معابر و ساختمان‌ها و خیابان‌ها از عمده مشکلات معلولان
عدم مناسب سـازی فضا در جامعـه از عمـده مشکلات معلولان می توان نام برد و همچنین عدم وجود رمپ و یا آسانسور در طبقات همفک ساختمان‌‌‌های ادارات، مراکز خرید و سایـر مکان ها در سطح جامعه افراد معلول را دچار معضل کرده و فرد معلول حتی نمی‌تواند به راحتـی در ایستگاه اتوبوس با ویلچـر سوار اتوبوس شده و بدون کمک گرفتن از سایر افراد به کارهای روزانه خود بپردازند.
درصد بیکاری افراد دارای معلول بیش از افـراد سالم اسـت، بـا اینکـه طبـق قانـون دستگـاه های اجرایـی موظف به اختصـاص 3 درصد از استخـدام های خـود به معلولان هستنـد، متـأسفانه گاهـی در این راستـا با کـم لطفـی بعضـی مدیـران مواجـه شـده، کـه سهمـیـه 3 درصــدی استخـدامـی را رعایـت نمی‌کنند.
از دیگر مشکلات افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی دریـافت وام‌های خـود اشتغالی از بـانک هـای مربـوطه می بـاشـد، وام هـای اشتغال زایی از طرف سازمان برای مددجویان و معلولین در نظر گرفته شده است و افراد با مراجعه به بانک‌ها برای دریافت وام با وجود قانون و تبصره های متفاوت برای ضمانت دچـار مشکل شـده و در بعضی مواقـع از دریافت وام محروم می‌شوند. معلولیت یک ناتوانی است که دربیشتر مواقع به هیچ عنوان قابل برطرف کردن نیست و فردی که به معلولیت دچار است باید تا آخر عمر خود، با آن دست و پنجه نرم کند.
هر بیماری و یا ضعفی که برای انسان های زنده به وجـود می‌آید و باعث رنجش فـرد می‌شود ممکـن است با تدابیـر پزشکی و با استفاده از دارو حل شود و فرد مبتلا به آن بیماری درمـان خواهد شد و سلامتـی خود را به دست خواهد آورد اما معلولیت به طور کامل برعکس این موضوع است.
در شهریـور ماه سـال 96 دولت در حـوزه معلولان لایحه‌ای تحت عنوان لایحه قانون حمـایت از حقـوق افراد دارای معلولیت را به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد که متأسفانه هنوز در سطح کشـور به آن کـم توجهی می‌کنند. با وجود مشکلات و تلاش‌ها این قانون عملاً به نتیجـه نرسیده، شهرهـا استاندارد سازی نشده، زمینه اشتغال آنهـا فراهم نشـده و آمارهـا بسیار نا امیـدکننده و نگران کننده است.
از جمله بخش‌های قـانون حمـایت از حقوق افراد دارای معلولیت ملزم کردن دستگاه‌های اجرایی و دولتی به اختصاص 3 درصد از سهم استخدام ها در دستگاه های دولتی است که این قانون دستگاه های اجرایی را مکلف کرده که این 3 درصد از استخدام معلولان را رعایت کنند.
دسترسی داشتن به اماکن و امکانات عمومی، امکانـات آموزشـی منـاسب، وجـود مکـان مناسب برای گذراندن اوقات فراغت بدون مشکل و محدودیتی، مناسب سازی پیاده‌روها، فضاهای شهری و حمل و نقل عمومی برای سهولت در تردد معلولین و هزینه بالای لوازم توانبخشی معلولین از مهمترین دغدغه این قشر از جامعه است که متأسفانه قانون مناسب سازی و دسترسی‌پذیری معلولان به اماکن عمومی و خدمات شهری در استان نیز کامل اجرا نشده و نیازمند توجه بیشتر مسئـولین است که باید به این امر اهتمـام بیشتری داشته و گامـی در جهت رفع مشکلات این افراد آسیب پذیر جامعـه برداشته شود.
