حالا کـه واردات خـودرو بـاز شـده است بخـش خصوصـی در حـوزه انـرژی تمایلـی بـه واردات خودروهای برقی دارد؟(قسمت دوم)
حمیدرضا صالحی نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران و رئیس انجمن ساتکا:
اشاره:
در نشریـه شماره قبل به قسمتی از صحبت‌های نایب رئیس کمیسیـون انرژی اتـاق بازرگانـی ایران، در خصـوص تمایـل بخـش خصوصی در حـوزه انرژی، به واردات خودروهای برقی پرداختیم. وی در این باره اظهار داشت: امروز داشتن بازار، حتی از تکنولوژی هم مهم‌تر شده است و فعالان در این حوزه بسیار علاقه‌مند هستند و از خودروسازان درخواست داشتند که در این زمینـه همکاری کنند. با یکی، دو خودروسـاز هم جلساتـی داشتیم تا آنـها واردات و مونتاژ را در این مرحله انجام داده و ما هم ایستگاه-های شارژ را راه‌اندازی کنیم و کار مشترکی انجام دهیم. وی افزود: مشکل ما در بخش‌های مختلف از جملـه انـرژی، خـودرو و سـایـر صنـایـع، سیاست‌هـای غلطِ تـا به امـروزِ دولت، به معنـای دولت هاست. هر چه دولت از اقتصـاد بیـرون رود و کمتر مـداخلـه کنـد، هـم حجـم دولت کوچـک می‌شود و هم تورم کاهش می‌یابد و می‌توانیم با تولید و صادرات بیشتر و درآمد ارزی ناشی از آن جلوی تورم را بگیریم. مطمئن باشیم که تا صادرات نداشته باشیم قدرتمان افزایش نمی‌یابد. در ادامـه بـه بخش دیگـری از صحبت‌های ایشان در این خصوص می پردازیم:
چرا باید بازار را به طور کامل در اختیار چین قرار دهیم؟
تا زمانی که خودرو صادر نکنیم و به تبع آن قطعات مصرفی صادر نکنیم نمی‌توانیم اقتصاد قوی داشته باشیم. صـادرات خـودرو و قطعه یعنی سـود، چرا که ارزش افزوده بسیار بالایی دارند. صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا یعنـی سود خالص. این راه به دست آوردن اقتصاد قدرتمند است.
آیا به طـور مشخص در بخـش خودروهای برقی سرمایه‌گذاری انجام داده‌اید؟
ما در بخش ایستگاه‌های برقی و شبکه شارژ خودروهای پلاگین قصد سرمایه‌گذاری داریم. در بخش هیبریدی‌ها هـم اگر خودروسازان برنامه‌ای داشته باشند، حاضریم با آنها شریک شویم.
آیا امکان تولیـد و صادرات ایـن ایستگاه‌ها وجوددارد؟
امکان تولید و صادرات این ایستگاه ها وجود دارد و البته موضوع این است که حرف اصلی را بازار می‌زند.
بازار یک میلیونی که به ایران‌خودرو و سایپا داده شده، چه عایدی برای کشور دارد؟
بنظر می‌رسد که در بـازار خودرو خوب عمـل نکردیم و رقابت را تعطیل کردیم که منجر به کاهش کیفیت محصـول خودرو شـده است و مـردم چـون می‌خواهنـد ارزش پولشـان کم نشـود مرتب درخواست خرید خودرو داخلـی را دارند.
بخش خصوصی هم به محصولات چینی عادت کرده است؟
خـودمـان بازار را به سمت محصـولات چینـی برده‌ایم. زمانی که بـازار بسته و واردات ممنوع یا محدود است هر کسی این امکان را دارد که از رانت اعلام شده استفاده کند، و لذا برد کرده است. بطور مثال زمانی که ارز 4200 تومانی دادند همه افراد به دست نیاوردند و حتی ارز 28500 تومانی را هم امروز همه به دست نمی‌آورند و تنها برخی افراد به این نوع ارز رانتی دست پیدا کردند. و برخی این افراد که به ارز دولتی دریافتی خودرو و کالا وارد می‌کننـد ولـی بـا ارز آزاد به فـروش می‌رسانند.
چرا باید ارز چندنرخی داشته باشیم؟
باید اقتصاد آزاد داشته باشیم. آزادسازی اقتصاد مقـدم بـر خصوصی‌سازی و توسعـه تکنولوژی است. آزادسازی مهم‌ترین اقدام هر دولتی است و باید از آغاز تا پایان کار خود بخشی از اقتصاد را آزاد کند. فردی که رانت دریافت می‌کند مقصر نیست بلکه توزیـع‌کننده رانت مقصر است. عرضـه و تقاضا تعیین‌کننده نرخ دلار است. باید جلوی تورم و چاپ پول و بزرگ شدن دولت گرفته شود.
اگر تورم کاهش یابد، ارزش پول ملی بالا می‌رود و قیمت دلار کم می‌شود. قیمت بالای دلار ناشی از تورم است. هر چه در کشور گران می‌شود، دلار هم مانند هر محصولی گران می‌شود. در بحث خودرو، نکته نظام آزمایشگاهی است. نظام آزمایشگاهی یا کنترل کیفی جای کار دارد. استاندارد در خودرو بسیار فقیر است.
سازمان استاندارد و سازمان محیط‌زیست هم سازمان‌های فقیری هستند. برده‌ایم. زمانی که بـازار بسته و واردات ممنوع یا محدود است هر کسی این امکان را دارد که از رانت اعلام شده استفاده کند، و لذا برد کرده است. بطور مثال زمانی که ارز 4200 تومانی دادند همه افراد به دست نیاوردند و حتی ارز 28500 تومانی را هم امروز همه به دست نمی‌آورند و تنها برخی افراد به این نوع ارز رانتی دست پیدا کردند. و برخی این افراد که به ارز دولتی دریافتی خودرو و کالا وارد می‌کننـد ولـی بـا ارز آزاد به فـروش می‌رسانند.
خصوصی سازی در صنعت خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خصوصی سازی واقعی که منجر به توسعه این صنعت شود رخ نداده است. مثلاً سهام عمده ایران‌خودرو در اختیار بخش خصوصی‌واقعی است و بخشی از آن در اختیار بدنه ایران‌خودرو است. بایـد برای مـدتی مدیـریت این شـرکت را واگذار کنیم تا این شرکت خود را جمع کرده و نیروها را چابک کند و بازار داشته باشد و پلتفرم‌های جدید بیاورد. بایـد اجازه دهیـم بخش خصوصـی صنعت خودرو را اداره کند. باید درها را باز کنیم تا قیمت‌ها متعادل شود تا پراید با دلار 60 هزار تومانی محاسبه نشود. هیچ موضوعی مانند رقابت این وضعیت را درست نمی‌کند. کیفیت باید ملاک اصلی بـاشد و باید روی این موارد صحه بگذاریم و بین خودروسازان رقابت ایجاد کنیم.
ایران می‌تواند تبدیل به هاب خودرو شود و حتی یکی، دو خودرو خارجی هم به بازار وارد شود. مانند کاری که ترکیه انجـام داده است و فیـات و رنـو و فورد را تولیـد می‌کننـد. ما می‌توانیم این کار را با نیسان و هیوندای و … انجام دهیم. باید برای این کار تیـم و پکیج کاملی در اختیار داشته باشیم. اگر می‌خواهیـم بازار به تعـادل برسـد باید سیاست‌گذاری درست انجـام دهیم و تنش‌زدایی کنیـم و روابط بانکـی درست داشتـه باشیـم و تجهیـز شویـم و آمـوزش درست داشته باشیم. این اقتصـاد نیـاز بـه یک معمـار دارد تـا از جنبه‌های مختلف صنعتی بالا بیاید. به ما آدرس غلط می‌دهند و یک وزیر را درگیر موضوع خودرو می‌کنند و می گوینـد که تنهـا موضـوع مهم ما خودرو باشـد، تقلیـل مشکل اصلی کشور است.
بـایــد کـار زیـادی روی زیرساخت‌های مختلف انجام دهیم. رویکردهـا را تغییر دهیـم و از سیستم دولت‌محور در اقتصـاد فاصله بگیریم و اجازه دهیم مشارکت بخـش خصوصی در تـمام بخش‌هـا واقعـی شـود و در یک کلام باید پیچ رانت را ببندیم. در غیر این صـورت کشور ساخته نخواهد شد.
در صنعـت خودرو آزمـایشگاه هایی فعال است که برخی از آنها تحـت نظـر خودروسـازان کار می‌کنند، لذا بنظر می‌رسـد که در کشور آزمایشگاه مرجع وجود داشته باشد. برخی از آزمایشگاه‌های فعال در حوزه برق را به سمت خودرو هم برده‌ایم. برای اولین بار در ایران مجوز آزمـایشگاه سیـل را دریـافت کرده‌ایم؛ آزمایش‌های حفاظتی انسـان است کـه نمونـه آن در خودرو مربـوط به ایربگ است. ایـن آزمـایش‌ها را در اختیـار خودروسازان هم قرار می‌دهیم.
