تأثیر بازار جنایی بـر روی جـرائـم
دکتر غلامحسین بیابانی، دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین:
این یادداشت، تـأثیر علی‌دردسترس‌بودن بازارهای جنایی بر روی جـرائم مربوط به سرقت را بررسـی می‌کند. ما با انگیزه کسب شده به دلیل غنی بودن شواهد روایی، عامل تعیین کننده عملکرد تولید جرم را از درون لنز مغازه‌های گروفروشی بررسی می‌کنیم، که کسب و کاری رایج است که با گروگرفتن لوازم شخصی، قرض‌های مطمئنی به مردم ارائه می‌کند.
درون‌زاد بـودن گروفروشـی‌ها بـرای جرائم به شکل‌هـای مختلفی نشـان داده شده است. مـا در ابتدا ایـن فرضیـه را تقـویت می‌کنیم که گروفروشی‌ها با اموال مسروقه سروکار دارند. سپس علت را شناسایی می‌کنیم که خیزش برون‌زاد در قیمت طلا در یک آزمایش نیمه‌طبیعی را بررسی می‌کند.
به طور خاص، راهبرد تشخیص، بر برون‌زاد بودن رابطه متقابل بین قیمت طلا (که توسط گروفروش‌ها همواره مورد مطالبه است، آنها جواهرات را ذوب می‌کنند تا شمش‌های فلزات گران‌بها تولید کنند) و تمرکز اولیه گروفروشی برای منطقه تکیه دارد. بنابراین همانند بازارهای قانونی دیگر، تقاضای اموال مسروقه می‌تواند یک عامل تعیین کننده در جرائم مربوط به سرقت باشد.
با این وجود، در حالی که پژوهش جرم‌شناسان نشان داده است که دسترسی بلافاصله به یک بازار جنایی، نقش مهمی در انتخاب سارق دارد که آیـا مرتکب سرقت شود یا نه و کجا این کار را انجام دهد؟ یک بررسی تجربی سیستماتیک در مورد نقش کالاهای مسروقه وجود ندارد. دو مانع از این نوع تحلیل جلوگیری می‌کند. اول اینکه ویژگی‌های بازارهای جنایی به سختی قابل تشخیص هستند. دوم اینکه بازارها به طور اتفاقی به مکان‌های جغرافیایی اختصاص ندارند.
پـویایی‌های مختلفی می‌توانند گروفروشی را بـه یک بازار جنایـی تبدیل کنند.
اول از همه سارقان با بهره‌گیری از افزایش تبادل وسایل شخصی در جامعه می‌توانند اقدامات امنیتی یک گروفروش صادق را دور بزنند و اموال سرقتی را در جریان عادی اجناس مجاز پنهان کنند. سپس در برخی موارد، رقابت با هدف سود، می‌تواند سیاست امنیتی یک گروفروش را تضعیف کند و منجر شود به اینکه گاه به گاه مواردی با منشاء نامعلوم را بپذیرد. به زبان یک گروفروش: “اگر او با یک دستگاه تلویزیون معمولی به مغازه من بیاید، من از او نمی‌پرسم که از کجا آن را تهیه کرده است…
این کار وظیفه پلیس است و نه وظیفه من. ما نمی‌پرسیم که این اجناس از کجا آمده‌اند و اگر من این اجناس را نگیرم، شخصی دیگر این کار را انجام خواهد داد”. در نهایت بدترین سناریو این است که گروفروش می‌تواند صریحاً فروش کالاهای مسروقه را در فروشگاه خود تسهیل کنـد و از عدم اجرای دقیق قانون، توسط پلیس بهره‌برداری کنـد. یا از این مسئله که اکثر اجنـاس سرقتی، فاقد یک شناسه منحصر به فرد هستند سوءاستفاده کنند و این مورد به سختی ممکن است توسط پلیس یا قربانیان شناسایی شود.
