معرفی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحـد علـوم و تحـقیقـات و فعالیت‌هـای علمـی- پـژوهشـی آن
دکتر مهدی سرائی تبریزی، رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات:
معرفی مختصر رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات: آقای دکتر مهدی سرائی تبریزی عضو هیات علمی تمام وقت گروه علوم و مهندسی آب واحد علوم و تحقیقات و نیز دبیر گروه کار استفاده پایدار از منابع آب برای تولید محصـولات کشاورزی در کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایـران و دبیر گروه کار بین المللی همبست آب- غذا- انرژی در ICID می‌باشند. همچنین ایشان در سال 2017 برای نخستین بار در ایران برنده جایزه بین‌المللی صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزیدر بخش جوان5 شدند.
پیش از هر چیز لازم می‌دانم که دانشگاه آزاد اسلامی و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان را از نظر تاریخی معرفی نمایم. دانشگاه آزاد اسلامی با نام مستعار دانشگاه آزاد، سامانه دانشگاهی غیر‌دولتی است که ستاد مرکزی آن در تهران مستقر است و بزرگ‌ترین سامانه دانشگاهی در ایران و یکی از بزرگ‌ترین سامانه‌های دانشگاهی در جهان است. به جـز ایران دارای شعبه‌هایی در کشورهای افغانستـان، امارات متحـده عربی، لبنـان و انگلستان است.
دانشگاه آزاد اسلامی یکی از بزرگ‌ترین مراکز آموزشی و دانشگاهی کشور است که کار خود را در 10 مـرداد 1361 آغـاز کـرد و در ایــن 41 سـال عمـر مفیـد خـود با وجـود عـدم بهـره‌منـدی از بودجـه دولتـی بـرای تمـام سازمان‌های دولتی و خصوصی الگوی موفقی اسـت و دانـش آموختـگان فرهیختـه ایـن دانشگاه سرمایه بی‌بدیلی هستند که برای این دانشگاه و تمام کشور افتخـار بزرگی به شمار می‌روند.
از آنجا که بخش مهمی از رسالت دانشگاه آزاد اسلامی، آموزش و پرورش فرزندان ایران زمین است و با توجـه به اهمیت رشد و شکوفایی استعدادهای جوان کشور، شناسایی جوانان مستعد، حمـایت، تقویت و هـدایت آنها به‌منظور ارتقاء سطح دانش و بروز خلاقیت‌ها و نوآوری آنان تأثیر بسزایی در نیل به اهداف این دانشگاه خواهد داشت، لذا دانشگاه آزاد اسلامی از پاییز سال 1377 با تأسیس باشگاه پژوهشگران جوان در تمامی واحدهای خود در تلاش است تا تسهیلات و امکانات ویژه‌ای را از این طریق در اختیار جوانان خلاق، کارآفرین، مؤلف و علاقمند به پژوهش فراهم سازد.
باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان مؤسسه‌ای است غیرانتفایی که با هدف شناسایی، جذب، پرورش، حمایت، هدایت و اعتلای سطح علمی دانش آموزان، دانشجویان و جوانان با استعداد کشور، از طریق انسجام بخشیدن به آنها در قالب گروه‌های علمی و پژوهشی، تشکیل شده و زیر نظر دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت می‌کند. باشگاه پژوهشگران جـوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامـی با دفاتر و شعب متعدد، در تمـام استان‌های کشور فعال است. از ابتدای تأسیس باشگاه تاکنـون بیش از پنجاه هزار نفـر جـذب شده‌اند.
اهداف کلانِ باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان را می‌توان به‌ترتیب زیر بیان داشت:
1) شکوفایـی خلاقیت‌های اعضـای باشگاه در زمینه‌های گوناگون علمی، پژوهشی، آموزشی و کارآفرینی
2) ارتقای سطح کیفی اعضای باشگاه در ابعاد مختلف علمی، پژوهشی، آموزشـی، فرهنگی و کارآفرینی
3) ایجاد و تقویت روحیه انجام کار گروهی در بین اعضای باشگاه و ساماندهی آنان در فعالیت‌های گـروهی
4) هــدایـت و تــقــویــت استعدادهای اعضای باشگـاه بـرای تـأمین نیازهای علمـی پژوهشی کشـور در سال‌هـای اخیر، فعالیت‌های باشگاه افزایش چشمگیـری داشته است.
نخست نـام این مجمـوعه از «باشگـاه پژوهشگران جوان» به «باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان» تغییر یافت. جهت‌گیری باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در دوره جدید کاری خود در راستای توجه به پتانسیل‌های جدید جهان در عصر پسامدرن با مسائل درهم تنیده و حضـور نخبگان در حـل مشکلات جـامعـه قـرار گرفـت و فعالیت‌های آن در این مسیر افزایش یافت.
با تصویب نمایندگان مجلس در بودجه سال 1392 نام بنیـاد ملی نخبگان و نام باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در کنار هم آورده شد و این به معنای برخورداری و بهره‌مندی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان از تمام کمک‌هایی است که به بنیاد ملی نخبگان ارائه می‌شود.
با پیگیری‌های ریاست عالی دانشگاه و ریـاست باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، انعقاد قرارداد احداث مرکز پردیس تحقیقاتی پژوهشگران جوان و نخبگـان، پـرداخت بیش از پـانصد میلیـون تومان تشویقـی نقدی بـه مقـالات و پژوهش‌های فاخر اعضای باشگاه، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری علمی- پژوهشی- فناوری با پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (6ISC )، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی وزارت علوم، واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی، پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی و مرکز علوم و فناوری‌های پیشرفته دانشگاه آزاد اسلامی صورت گرفت.
در ادامه تعریف دستیارهای تخصصی شامل دستیار آموزشی، دستیار مهارتی و دستیار تخصصی دانشگاه و تلاش در جهت عقد قراردادها و تفاهم‌نامه‌هایی کاربردی با بخش دولتی، خصوصی و نیمه‌خصوصی برای تقویت ارتباط با صنعت و ایجاد پلی مؤثر بین پروژه‌های تخصصی دانشجویی، سمینارها و دروس کارآموزی، کارورزی و … با رویدادهای دانشجویی جذاب نظیر رویدادهای ایده‌آرا، سکو و صدرا (صنعت، دانشگاه و راه اشتغال) در تلاش است که پروژه‌های کاربردی که نیاز واقعی جامعه است به خوبی تعریف و تبیین و نهایتاً در قالب تولید حداقل محصول قابل ارائه ( 7MVP ) انجام شود و این راه با قدرت ادامه خواهد داشت.
برنامه‌های باشگاه‌های واحدها، به‌طور کلی شامل موارد زیر است:
الف- برنامهریزیهای آموزشی و کارآفرینی
ب- طرح‌های پژوهشی دانشجویی
ج- برنامه‌ریزی همایش‌های علمی- دانشجویی
د- برنامه‌ریزی تسهیلات علمی دانشجویی
ه- برنامهریزیهای علمی-پژوهشی- فرهنگی
و- برنامه‌ریزی تبلیغات علمی- پژوهشی
قابل ذکر است که در دانشگاه آزاد اسلامی از بین تمام واحدهای دانشگاهی تنهـا دو واحد جامع وجود دارد که یکـی واحد علوم و تحـقیقـات و دیگـری واحــد نـجـف آبــاد می‌باشـد. واحـد علوم و تحقیقـات به عنـوان پیشانـی دانشگاه آزاد اسلامی و واحد جـامع مستقـل سطح یک در راستـای اهداف کلان دانشگـاه و بـاشگـاه، مجموعه هدفمندی از برنامه‌هـای فوق را در سال جـاری به انجـام رسانده است.
در این راستا می‌توان به برگزاری منظـم شورای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات، راه‌اندازی سایت اطلاع‌رسانی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات، برگزاری نخستین دوره مسابقات برنامه‌نویسی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (8SRCPC )، رویداد سکو، رویـداد پرواز، رویداد صـدرا، اخذ فضـاهای کارگاهـی مناسب برای تیم‌سازی دانشجویی جهت آماده‌سازی برای مسابقات علمی عمران و رباتیک و همچنین برنامه‌ریزی برای ساماندهی مناسب انجمنهای علمی دانشجویی شامل برگزاری انتخابات متمرکز، تـدوین سامانه امتیازدهی پویا، اخذ فضای اشتراکی برای برگزاری جلسات انجمن‌ها و تدوین بانک اطلاعاتی منسجم انجمنهای علمی دانشجویی اشاره کرد.
در ادامه تلاش می‌شود با تعریف اصولی و راهبردی همکار دانشگاه (9UA ) و بهره‌مندی از دانشجویان مستعد در قالب اتاق فکر باشگاه بخش‌های مختلف دانشجویی شامل انجمنهای علمی، مسابقات و رویدادهای علمی و … را به‌صورت خودجوش دانشجویی راهبری نماییم.
همچنین برای سازماندهی دانش‌آموختگان واحد و تشکیل کانون دانش‌آموختگان، موزه علمی دستاورها و تقدیر از دانش‌آموختگان و دانشجویان ممتاز در جشنهای پایان سال تحصیلی برنامه‌های منسجمی داریم و نیز می‌توان به برنامه‌ریزی برای برگزاری بازدیدها و تورهای علمی، برنامه‌ریزی برای طراحی و پیاده‌سازی یک رویداد و مسابقه شایسته در سطح واحد علوم و تحقیقات و به تدریجی ملی کردن آن در سطح دانشگاه آزاد اسلامی اشاره نمود.
حقیقتـاً مسئلـه‌ای که در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علـوم و تحقیقـات، به دنبـال آن هستیـم این است که رویدادی تعریف کنیـم که درون آن مسابقه، کتابخوانی، سخـنـرانـی علـمـی، جلسات هم اندیشی و اندیشـه ورزی و کارگاه آموزشـی- مـهـارتـی وجود داشته باشد.
به جهت اینکه دانشجـو را درگیر یک سـری رویدادهـای دانشجـویی پی در پی کنیم که در طی این مسیر، مسائل و راهکارهایی را تجربه کند و با دیگران ارتباط برقرار کند تا بتواند مهارت‌های نرم خود را نظیر تفکر انتقادی، حل مسئله، کارگروهی، مدیریت زمان، صحبت در جمع، سواد رسانـه‌ای، نگارش حـرفه‌ای، مدیریت شغلـی، وجـدان کاری، نگـرش حرفه‌ای، اخلاق حرفه‌ای، پروپوزال نویسی و … را بیاموزد. به همین خاطر به دنبال ایجاد رویداد جدیدی به نام رویداد پرواز هستیم که در راستای آن امکان برگزاری تالار ایده‌ها و پس از ارزیابی دقیق، عقد قرارداد با دانشجویان فعال برای تعریف پروژه علمی- پژوهشی دانشجویی محقق گردد.
بـه عبـارت دیگـر برنامـه عملیاتـی باشگاه واحد این است که به سـاختاری دست پیدا کنیم که نشاط علمی دانشجویـی را به همـراه داشتـه باشد و این حس به مبـاحث علمـی بـه دانشجـوی علاقه‌منـد القاء شـود که بـاشگاه محلـی بـرای کار پژوهشـی کـردن و پژوهشگر شدن، می‌باشد زیرا هدف اصلی و کلی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد، تولید پژوهشگر و توانمندسازی دانشجویان است.
همچنین رویدادهای دیگری مانند مسابقات روبوکاپ 2024 را در سـال آیـنـده پیـش رو داریـم و در حـال آماده‌سازی مقدمات و تیم‌سازی هستیم و به‌صورت جدی می خواهیم حضور دانشجویان دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات را پررنگ جلوه دهیم. همچنین به دنبال فضای دیگری در دانشکده نفت و شیمی برای مسابقات Chemical یا مسابقات مهندسـی شیمی هستیم که اگر امکان‌پذیـر شـود روی آن نیـز در آینده‌ای برنامه‌ریزی خواهیم کرد.
در انتها لازم می‌دانم از همکاران پـرتلاش و زحمت کشم در بـاشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات جناب آقای دکتر عرفان لطفی و جناب آقای دکتر علیرضا حمزه سیاه بیل که با تمام وجود برای پیشرفت دانشگاه و دانشجویان بی وقفه فعالیت می‌کنند و دانشجویان و دانش‌آموختگان پرتلاش و خوش فکر واحد علوم و تحقیقات آقایان مجید ضیائی، سجاد مهدوی، مجید رضائی، علی شادانپور، زهرا محسنی، غزل روزبهانی، سید علی موسوی، علی گلپایگانی، شایان شهروزی، علی سفرنگ، آرمین رحیمی سلوط، شهرام جرجانی، محمدحسین رمضانی‌نیا، امیرپارسا گلستانی، نگار نیروبخش، سینا فخرالدینی و رومینا حکیمیان بخاطر همکاری و همراهی بینظیرشان در اتاق فکر باشگاه بینهایت تشکر نمایم.
همچنین مسئولین دانشگاه به‌ویژه جناب آقای دکتر رضا رادفر، معاونت محترم پژوهشی واحد و جناب آقای دکتر مهدی خطیر، مدیرکل محترم پژوهشی واحد که برای دستیابی به تغییری اساسی در برنامه‌های اثربخش باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد از هیچ کمکی دریغ نکردند و با همفکری و همیاری‌شان شرایط مطلوبی را فراهم نمودند، بینهایت سپاسگزارم و همچنین مراتب سپاس خود را از ماهنامه وزین گنجینه سما جهت انعکاس اخبار و رویدادهای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان این واحد تقدیم می‌دارم.
در نهایت امید است که مجموعه ارزشمند دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات به ویژه باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات وظیفه اثرگذار خویش در عرصه تولید علم و شبکه‌سازی علمی را به نحو احسن ایفا نماید.
